In onze wekelijkse Pixel Sundays-artikel duiken we in een actievolle franchise, namelijk de Just Cause-serie. Sinds 2006 staat deze reeks bekend om zijn spektaculaire actie, overdreven stunts en chaos in open werelden. De games zijn ontwikkeld door de Zweedse studio Avalanche Studios en oorspronkelijk uitgegeven door Eidos Interactive.

Samenvatting

• Het begin: Just Cause (2006)
• De doorbraak: Just Cause 2 (2010)
• Hoger, sneller, explosiever: Just Cause 3 (2015)
• Natuurkrachten losgelaten: Just Cause 4 (2018)
• Gameplay-mechanieken in vogelvlucht
• De toekomst: Just Cause 5 en verder
• Conclusie – Een franchise vol mogelijkheden

Centraal in de Just Cause-games staat de charismatische hoofdrolspeler Rico Rodríguez. Hij is een voormalig agent van de mysterieuze organisatie “The Agency”. Zijn meest iconische uitrusting bestaat uit een grijphaak, parachute en, in latere delen, ook een wingsuit. Met deze tools stort Rico zich in waaghalzige missies om corrupte regimes omver te werpen en chaos te veroorzaken.

De serie staat vooral bekend om zijn gigantische, vrij verkenbare werelden die variëren van tropische eilanden tot fictieve Mediterrane staten. Missies kun je op verschillende manieren aanpakken – via pure actie, tactische benaderingen of creatief gebruik van de omgeving.

Het begin: Just Cause (2006)

Het eerste Just Cause kwam uit op 22 september 2006. Avalanche Studios wilde hiermee een groot open-wereld-actiespel creëren. Deze titel vormde het begin van een spectaculaire reeks. Het spel verscheen voor PC, PlayStation 2, Xbox en later ook Xbox 360.

Het verhaal speelt zich af op het fictieve Caribische eiland San Esperito, een tropisch paradijs dat lijdt onder politieke onrust en een autoritaire regering. Je kruipt in de huid van Rico Rodríguez, een agent die is gestuurd om dictator Salvador Mendoza omver te werpen, die ervan wordt verdacht massavernietigingswapens in bezit te hebben.

Just Cause viel op door verschillende innovatieve gameplay-elementen. Het bood een enorme open wereld van meer dan 1.000 km² – destijds één van de grootste gamewerelden, volledig vrij te verkennen.

In de game beschik je over een grijphaak en een parachute. Deze tools maken snelle verplaatsing door de wereld mogelijk. Je kunt er ook voertuigen mee kapen en spektaculaire stunts uitvoeren. De gameplay draait om politieke revoluties en guerrillaoorlog. Je kunt dorpen bevrijden, drugskartels bestrijden en het regime ondermijnen, wat zorgt voor een dynamische en politiek geladen ervaring.

Je kunt je verplaatsen met een groot scala aan voertuigen, waaronder auto’s, boten, vliegtuigen en helikopters, wat bijdraagt aan de speelvrijheid en het plezier.

Het spel werd ontwikkeld met de eerste versie van de Avalanche Engine, speciaal ontworpen om grote open werelden te creëren. Deze technologie legde de basis voor toekomstige delen van de serie en maakte een vloeiende, indrukwekkende spelwereld mogelijk.

Ondanks enkele technische problemen en herhalende missies werd Just Cause geprezen om zijn ambitieuze wereld en grote vrijheid. Tegen april 2009 waren er meer dan een miljoen exemplaren verkocht, wat de weg vrijmaakte voor meerdere vervolgen.

De doorbraak: Just Cause 2 (2010)

Na een degelijk debuut in 2006 beleefde Avalanche Studios een echte doorbraak in het open-world genre met Just Cause 2. De game verscheen op 23 maart 2010 voor PC, PlayStation 3 en Xbox 360 en zette nieuwe standaarden voor wereldgrootte, creatieve destructie en speelvrijheid.

Het verhaal speelt zich af op het fictieve Zuidoost-Aziatische eiland Panau, dat wordt geregeerd door de dictator Pandak “Baby” Panay. Panau biedt een indrukwekkende verscheidenheid aan omgevingen: tropische jungles, droge woestijnen, besneeuwde bergen en stedelijke gebieden. Met een oppervlakte van ruim 1.000 km² is het opnieuw een van de grootste spelwerelden van zijn tijd, en veel gevarieerder dan die van de voorganger.

De game introduceerde ook een aantal nieuwe gameplay-features, waaronder een verbeterde grijphaak waarmee je nu twee objecten aan elkaar kunt verbinden. Dit opende veel creatieve mogelijkheden, zoals vijanden vastmaken aan voertuigen of objecten naar elkaar trekken.

Er werd ook een chaossysteem geïntroduceerd. Dit geeft je chaospunten wanneer je overheidseigendommen vernietigt of missies voltooit. Met deze punten kun je nieuwe missies, wapens en voertuigen ontgrendelen. Deze dragen vervolgens bij aan je voortgang in de campagne.

Just Cause 2 en de spelwereld van Panau maken indruk met hun geografische diversiteit. Je kunt door de dichte jungle trekken, sneeuwbergen beklimmen, uitgestrekte woestijnen doorkruisen en moderne steden verkennen. Deze variatie droeg sterk bij aan de immersie en de drang om te ontdekken.

Het spel bood ook een breed scala aan voertuigen zoals auto’s, motoren, boten, vliegtuigen en helikopters. Je kon ze besturen en zelfs tijdens de vlucht kapen. Daarnaast had je een uitgebreid arsenaal aan wapens dat je gedurende het spel kon uitbreiden en verbeteren.

Just Cause 2 kreeg over het algemeen positieve recensies van zowel fans als critici. Het werd vooral geprezen om zijn open spelwereld en de vrijheid bij het uitvoeren van missies. Op Metacritic behaalde het spel gemiddelde scores van 81 tot 85 op 100, afhankelijk van het platform. In september 2010 waren er ongeveer 1,48 miljoen exemplaren verkocht. Later maakte Avalanche Studios bekend dat meer dan 6 miljoen spelers het spel hadden gespeeld.

Hoger, sneller, explosiever: Just Cause 3 (2015)

Met Just Cause 3 bereikte de serie in december 2015 een nieuw hoogtepunt. Het spel biedt nog meer explosieve actie en speelvrijheid. Het werd ontwikkeld door Avalanche Studios en uitgegeven door Square Enix. De release vond plaats op 1 december 2015 voor PC, PlayStation 4 en Xbox One.

Het verhaal brengt protagonist Rico Rodríguez terug naar zijn thuisland, het fictieve Medici. Dit is een Mediterrane eilandstaat die lijdt onder de tirannie van generaal Sebastiano Di Ravello. Rico sluit zich aan bij de rebellen om het regime omver te werpen en de vrijheid van zijn volk te herstellen.

Het spel introduceert veel vernieuwingen en verbeteringen. De belangrijkste is de introductie van het wingsuit. Naast de grijphaak en parachute beschikt Rico nu over een wingsuit waarmee hij met hoge snelheid door de lucht kan zweven. Je kunt ook naadloos wisselen tussen de verschillende bewegingsmethoden.

Het spel beschikt daarnaast over een uitgebreid vernietigingssysteem en verbeterde fysica. Bijna elk object in de wereld kan worden vernietigd en velen kunnen exploderen. Je kunt spektaculaire verwoestingen verwachten die realistisch worden weergegeven dankzij de nieuwe physics-engine.

Door het voltooien van uitdagingen kun je zogenaamde “Gear Mods” vrijspelen. Hiermee kan Rico zijn uitrusting en vaardigheden verbeteren. Ook het aantal beschikbare voertuigen en wapens is uitgebreid en inzetbaar voor creatieve vernietiging.

Spelers en critici waren enthousiast over de innovatieve gameplay-elementen van Just Cause 3, maar klaagden ook over technische problemen. Vooral op consoles waren er lange laadtijden, framerate-dalingen en crashes. Deze problemen beïnvloedden de spelervaring en leidden tot gemengde beoordelingen.

Ongetemde natuurkrachten: Just Cause 4 (2018)

Just Cause 4 is het nieuwste deel in de franchise. Het werd uitgebracht op 4 december 2018. Ontwikkeld door Avalanche Studios en uitgegeven door Square Enix, beschikbaar voor PC, PlayStation 4 en Xbox One.

Het verhaal speelt zich af in het fictieve Zuid-Amerikaanse land Solís, dat wordt gecontroleerd door de machtige particuliere militaire organisatie “De Zwarte Hand”. Rico Rodríguez keert terug om de waarheid te ontdekken over het weerscontroleproject “Illapa”, waar zijn overleden vader bij betrokken was.

Zoals altijd biedt Solís diverse landschappen: je vindt er tropische regenwouden, woestijnen, graslanden en besneeuwde bergen. Deze afwisseling draagt bij aan de esthetiek van het spel, maar is ook relevant voor de gameplay, omdat elk biome unieke uitdagingen en weersomstandigheden met zich meebrengt.

Laten we het even over de gameplay hebben. In Just Cause 4 speelt het weer een centrale rol. Daarom bevat het spel weerseffecten zoals tornado’s, zandstormen, onweersbuien en sneeuwstormen. Deze zijn niet alleen visueel indrukwekkend, maar beïnvloeden ook het spelverloop.

De grijphaak van Rico is verder verbeterd. Hij heeft nu functies zoals boosters, luchtballonnen en retracers. Je kunt deze individueel aanpassen en combineren om uitdagingen op een creatieve manier op te lossen.

Ook in dit spel kun je gehele gebieden bevrijden via het nieuwe frontliniesysteem. Door missies te voltooien en chaospunten te verzamelen, kun je gebieden bevrijden van de Zwarte Hand. Je verdient chaospunten door vijandelijke faciliteiten te vernietigen en zijmissies te voltooien.

Hoewel het spel werd geprezen om zijn technische innovaties, waren de reacties van fans en critici sterk verdeeld. Kritiekpunten betroffen het zwakke verhaal, het herhalende missieontwerp en de slechte AI van vijanden. Er waren ook veel technische problemen zoals grafische bugs en prestatieproblemen.

Overzicht van de gameplay-mechanieken

Laten we de gameplay van de Just Cause-serie kort samenvatten. In de loop der tijd zijn er steeds meer innovatieve gameplay-mechanieken toegevoegd aan de franchise, wat zorgt voor meer vrijheid en creativiteit.

Allereerst is er de grappling hook, een van de handelsmerken van Rico Rodríguez. Deze wordt gebruikt voor voortbeweging, gevechten en interactie met de omgeving. In Just Cause 3 werd de haak uitgebreid met de tether-functie, waarmee je twee objecten met elkaar kunt verbinden om creatieve vernietiging te veroorzaken. In Just Cause 4 werd de haak verder uitgebreid met boosters, luchtheffers en retractors.

Rico was altijd erg mobiel. Dankzij de combinatie van parachute, wingsuit en grappling hook kon hij zich vloeiend door de wereld bewegen in de latere games. De wingsuit werd geïntroduceerd in deel drie en was meteen geliefd bij de fans, omdat je er snel mee door de lucht kon vliegen. In Just Cause 4 werd de wingsuit verder verbeterd met betere besturing en snelheid.

Als je liever klassiek speelt dan Rico’s technologie gebruikt, biedt de game veel voertuigen. Je kunt auto’s, motoren, boten, vliegtuigen en helikopters besturen. Tijdens het vliegen kun je ook uitstappen en met je parachute overschakelen, of een ander voertuig in de lucht kapen. Dit zorgt voor spectaculaire stunts. In Just Cause 3 zijn er meer dan 80 verschillende voertuigen om te ontdekken en gebruiken.

De wereld van Just Cause is gebouwd voor pure vernietiging. Overal zijn chaosobjecten die met een spectaculaire knal kunnen ontploffen. Of het nu gaat om militaire installaties of propagandastatues, je kunt alles kapot maken. De spelwereld reageert dynamisch op je acties — bijvoorbeeld, burgers vluchten. Deze vernietigbaarheid is een belangrijk onderdeel van de gameplay en zorgt voor veel plezier.

De toekomst: Just Cause 5 en daarna

Hoewel Just Cause 5 nog niet officieel is aangekondigd, zijn er aanwijzingen dat de serie wordt voortgezet. Nadat Square Enix verschillende Westerse studio’s en IP’s verkocht heeft, behield de uitgever in 2022 de rechten op Just Cause. Dat duidt duidelijk op blijvende interesse in de franchise.

Avalanche Studios, de ontwikkelaar van de serie, werkt momenteel aan Contraband, een coöperatieve openwereldgame in samenwerking met Xbox Game Studios. Het spel werd in 2021 aangekondigd en is nog steeds in ontwikkeling. Het is het meest ambitieuze project van de studio tot nu toe en vergt veel middelen van Avalanche Studios. Volgens berichten werken er meer dan 150 mensen aan, waardoor er geen capaciteit is voor een nieuw Just Cause-spel.

In juni 2024 moest Avalanche Studios, net als veel andere ontwikkelaars, kantoren sluiten. In totaal werd 9% van het personeel ontslagen. Deze maatregelen waren volgens hen nodig om de stabiliteit en duurzaamheid van het bedrijf te waarborgen.

Er zijn dus helaas nog enkele obstakels voor een mogelijke Just Cause 5. Maar er is zeker nog hoop dat Rico Rodríguez terugkeert. De franchise heeft een grote en trouwe fanbase die wacht op een nieuw avontuur. Of en wanneer Just Cause 5 officieel aangekondigd wordt, is nog onbekend.

Conclusie – Een franchise vol mogelijkheden

Sinds de eerste release in 2006 heeft de Just Cause-serie zich gevestigd als een van de meest explosieve openwereld-actiegames. Met elk nieuw deel werd de serie groter, spectaculairder en creatiever. En centraal stond steeds onze actieheld Rico Rodríguez. Met parachute, wingsuit of zijn haak kan hij zich vrij door de immense wereld bewegen.

Hoewel latere delen technische problemen kenden, blijft Just Cause een toonbeeld van op fysica gebaseerde gameplay die creativiteit en vernietiging op unieke wijze combineert. De kracht van de reeks ligt niet in het verhaal, maar in de sandbox-ervaring waarin je alles kunt vernietigen.

Hoewel het de laatste jaren stil is geweest rond Just Cause en Avalanche Studios grondig is gereorganiseerd, is er nog steeds hoop op een Just Cause 5. De fans zijn er, en wachten op een aankondiging. Openwereld-actiegames blijven populair. Rico is nog niet klaar – misschien keert hij snel terug.

---