Pixel Sundays: DOOM – Van pixelhorror tot power fantasy in de evolutie van een iconische shooter
De DOOM-franchise maakt al meer dan 30 jaar deel uit van de gamewereld en is niet meer weg te denken. Daarom is deze franchise perfect voor ons Pixel Sundays-artikel van deze week. We nemen je mee door de oorsprong en evolutie van de volledige reeks.
Samenvatting
- De geboorte van een genre – Klassieke DOOM (1993–1997)
- Een nieuw perspectief – Horror, duisternis en verhaal in DOOM 3
- De herdefinitie – Brutaal, snel, compromisloos (DOOM 2016 & Eternal)
- De toekomst begint in het verleden – DOOM: The Dark Ages (2025)
- Technologie & nalatenschap – Wat DOOM anders (en beter) maakt
- Conclusie – DOOM is voor altijd
De DOOM-franchise staat voor rauwe actie, iconisch vijandontwerp en misschien wel de meest agressieve gameplay binnen het shooter-genre. Of het nu op Mars is, in helse portalen of sinds kort in de duistere middeleeuwen – DOOM is overal geweest en blijft zich ontwikkelen. Toch is de serie altijd trouw gebleven aan zijn roots.
De geboorte van een genre – Klassieke DOOM (1993–1997)
De ontwikkeling van de eerste DOOM begon in 1993 bij id Software. Het bedrijf werd opgericht door John Carmack, John Romero, Tom Hall en Adrian Carmack. Carmack was verantwoordelijk voor de engine, Romero voor het leveldesign en interactieve gameplay-elementen. De game werd ontwikkeld op NeXT-computers met een eigen level editor genaamd DoomEd.
DOOM werd uitgebracht op 10 december 1993 en wordt gezien als een mijlpaal in de gamegeschiedenis. Dankzij de id Tech 1-engine bood het spel vloeiende 2.5D-gameplay, snelle actie en een duistere, bloederige esthetiek. Een bijzonder kenmerk was de aanpasbare engine, waarmee spelers hun eigen content konden maken. Levels, graphics en geluiden werden opgeslagen in aparte WAD-bestanden, wat modding aanzienlijk vergemakkelijkte.
Een jaar later, in 1994, verscheen DOOM II: Hell on Earth. Het vervolg borduurde voort op het verhaal van het origineel en introduceerde nieuwe vijanden zoals Mancubus, Revenant en Arch-Vile. Ook verscheen er een nieuwe wapen, de Super Shotgun. De levels waren niet meer episodisch, maar volgden een doorlopende structuur met complexere ontwerpen en grotere gevechten.
DOOM 64 was het volgende deel in de reeks en verscheen exclusief voor de Nintendo 64. Deze titel was een op zichzelf staand vervolg met nieuwe graphics en soundtrack. De game draaide op een aangepaste versie van de DOOM-engine en had een extra duistere sfeer. Dankzij een remaster in 2020 en verwijzingen in DOOM Eternal, wordt DOOM 64 nu als een volwaardig onderdeel van de serie gezien.
Het eerste DOOM had ook een enorme invloed op het first-person shooter-genre. Het introduceerde de term “Deathmatch” voor multiplayer-gevechten. In de eerste versie was multiplayer alleen lokaal mogelijk, via null-modemkabel, modem of LAN. Daarnaast legde het spel de basis voor de moddingcultuur in videogames. Door de open structuur konden spelers eigen levels en mods maken. Dit zorgde voor langdurige populariteit en een blijvende invloed op de industrie.
Een nieuw perspectief – Horror, duisternis en verhaal in DOOM 3
Met DOOM 3 maakte id Software in 2004 een radicale herstart. In plaats van pure snelle actie stond nu een intense horrorervaring centraal. Je speelt als een naamloze marinier die op een onderzoeksbasis op Mars tegen demonische wezens vecht. De duistere sfeer, samen met schrikmomenten en een beklemmend geluidsontwerp, gaf het spel een uniek karakter.
Dankzij de speciaal ontwikkelde id Tech 4-engine bood DOOM 3 voor het eerst real-time dynamische verlichting en schaduwen. Dit creëerde een beklemmende sfeer. Ook werden cutscenes geïntegreerd in de spelwereld, wat de beleving versterkte. In vergelijking met zijn voorgangers lag de nadruk veel meer op het verhaal: je kon PDA-logs en audiologs verzamelen om meer te weten te komen over de achtergrond van het station en haar bemanning. De gameplay was hierdoor ook trager en legde de nadruk op overleven in een vijandige omgeving.
In 2012 verscheen de DOOM 3: BFG Edition. Dit is een verbeterde versie van het origineel. Deze editie bevat betere graphics, een nieuwe soundtrack en extra content zoals de uitbreiding Resurrection of Evil en The Lost Mission. Daarnaast werd een schoudergemonteerde zaklamp toegevoegd, waarmee je tegelijk kunt verlichten en schieten.
Het spel werd geprezen om zijn technische kwaliteit en sfeer. Andere spelers waren echter teleurgesteld dat er geen snelle en actievolle gameplay meer was. De tragere speelstijl en focus op horrorelementen zorgden voor gemengde reacties binnen de community.
De herdefinitie – Brutaal, snel, compromisloos (DOOM 2016 & Eternal)
In 2016 keerde id Software terug naar de roots van de franchise met DOOM (2016). De game bracht opnieuw snelle en actiegerichte gameplay, en moedigde spelers aan om agressief te spelen en vijanden neer te maaien. Het zogenaamde “Push-Forward Combat”-systeem beloont aanvallend spelgedrag, bijvoorbeeld met “Glory Kills” – afmakers die je gezondheid herstellen. De kettingzaag leverde extra munitie op. Dankzij de id Tech 6-engine bood het spel vloeiende 60 FPS gameplay en indrukwekkende graphics. De soundtrack werd gecomponeerd door Mick Gordon en combineert metal en industrial.
In 2020 verscheen vervolgens DOOM Eternal. Deze titel bouwde voort op het succes van zijn voorganger en introduceerde nieuwe bewegingsopties zoals dubbele sprongen, air-dashes en de “Meat Hook” – een grijphaak aan het supergeweer waarmee je je snel naar vijanden toe kunt trekken. Het leveldesign werd verticaler en complexer, met meer bewegingsvrijheid en strategische mogelijkheden. Nieuwe wapens zoals de vlammenwerper en de “Blood Punch” werden toegevoegd, evenals nieuwe vijandtypes met specifieke zwakke plekken, wat zorgde voor extra tactische diepgang.
Voor DOOM Eternal verschenen ook meerdere uitbreidingen: The Ancient Gods – Deel Eén en Deel Twee. Deze DLC’s zetten het verhaal van DOOM Eternal voort en bevatten uitdagende nieuwe levels met vijanden als de “Cursed Prowler” en de “Screecher”. Veel spelers uitten kritiek op de toegenomen platformelementen en het verplichte gebruik van de “Meat Hook” in bepaalde secties. Dit werd gezien als een afwijking van de klassieke DOOM-gameplay.
DOOM Eternal bevatte ook een multiplayer-modus. Deze stond bekend als “Battlemode” en werd gemengd ontvangen. Sommige spelers prezen het 2 tegen 1-formaat, terwijl anderen klassieke modi zoals “Deathmatch” misten. Er waren ook technische problemen zoals lag en balansissues.
De toekomst begint in het verleden – DOOM: The Dark Ages (2025)
DOOM: The Dark Ages is een prequel op DOOM (2016) en DOOM Eternal. Het spel toont de oorsprong van de Doom Slayer in een donkere, middeleeuws geïnspireerde setting. Het verhaal speelt zich af in de middeleeuwen, lang voor de gebeurtenissen uit de eerdere games. Centraal staat de oorlog tussen de Sentinels en de machten van de hel. De Doom Slayer wordt afgebeeld als een “ijzeren tank” met bovennatuurlijke krachten om de mensheid te redden.
De focus van het spel is ook verschoven. Het draait nu niet meer om acrobatische en snelle gevechten, maar om langzamere, maar krachtige melee-gevechten. Nieuwe wapens zijn onder andere de “Shield Saw” – een combinatie van schild en zaag – en de “Skull Crusher”, die botsplinters afvuurt. Ook is er een parry-mechaniek geïntroduceerd waarmee je strategisch kunt blokkeren en counteren.
Voor het eerst in de serie kun je ook voertuigen besturen. Al is “voertuigen” hier breed genomen: je kunt op een vuurspuwende draak rijden en de 30 verdiepingen hoge mech “Atlan” besturen. Deze secties zorgen voor afwisseling in de gameplay, maar de focus ligt nog steeds op intense gevechten. Het leveldesign combineert lineaire en open gebieden met omgevingen zoals bossen, kerkers en oude slagvelden.
Het spel is ontwikkeld met de nieuwe id Tech 8-engine. Deze engine maakt geavanceerde fysica, vernietigbare omgevingen en indrukwekkende animaties mogelijk. De engine ondersteunt ook ray tracing, realistische lichteffecten en gedetailleerde textures. Voor pc-gamers is een GPU nodig die ray tracing ondersteunt om het spel volledig te kunnen ervaren.
Critici prijzen DOOM: The Dark Ages om de sfeervolle presentatie en de gedurfde stijlbreuk die toch trouw blijft aan de roots van de serie. De combinatie van een middeleeuwse setting, intense gevechten en een diepgaand verhaal biedt een meeslepende ervaring voor zowel trouwe fans als nieuwkomers.
Technologie & Erfenis – Wat DOOM anders (en beter) maakt
De DOOM-serie is altijd al een technologische pionier geweest. We hebben het al vaak gehad over de id Tech-engine, die met elk DOOM-spel verder werd ontwikkeld, maar hier vatten we de belangrijkste verbeteringen nog eens samen.
- id Tech 1 (1993): Revolutioneerde het FPS-genre met 2.5D-graphics, vloeiende gameplay en de introductie van WAD-bestanden die modding mogelijk maakten.
- id Tech 4 (2004): Geïntroduceerd in DOOM 3, bood dynamische verlichting en schaduwen, wat zorgde voor een intensere horrorervaring.
- id Tech 6 (2016): Maakte vloeiende 60-FPS gameplay mogelijk in DOOM (2016), met indrukwekkende graphics en korte laadtijden.
- id Tech 8 (2025): Gebruikt in DOOM: The Dark Ages, biedt geavanceerde fysica, vernietigbare omgevingen en indrukwekkende animaties.
DOOM heeft sinds het eerste spel al een zeer actieve modding-community. Het is een van de meest creatieve communities in de gamewereld. Er zijn mods die de gameplay veranderen, maar sommige modders zijn nog een stap verder gegaan. Ze hebben de originele DOOM speelbaar gemaakt in een PDF, op een rekenmachine, een koelkast en meer.
Een zeer populaire mod is Brutal DOOM: Deze mod biedt intensievere gameplay met realistische effecten en nieuwe mechanismen. Er zijn ook mods die het spel volledig veranderen, zogenaamde Total Conversion Mods. Voorbeelden hiervan zijn Blade of Agony en Project Brutality. Deze mods veranderen DOOM in volledig nieuwe spelervaringen.
De muziek van DOOM is in de loop der jaren sterk geëvolueerd. De vroege spellen gebruikten klassieke MIDI-tracks, die vaak door de community opnieuw geïnterpreteerd werden. De moderne soundtracks vanaf DOOM (2016) zijn gecomponeerd door artiesten zoals Mick Gordon, die nieuwe standaarden hebben gezet door metal en industriële elementen te combineren.
DOOM heeft ook een vaste plek in de popcultuur. Er zijn talloze memes. Uitspraken zoals “Rip and Tear” en de “DOOMguy” maken deel uit van de internetcultuur. Er zijn ook veel memes waarin de DOOM Slayer samen met andere personages zoals Isabelle uit Animal Crossing te zien is.
DOOM heeft een grote invloed gehad op het shooter-genre. Zo borduurt Quake voort op DOOMs innovatieve lijn met volledig 3D-graphics. Ook veel gameplayelementen uit Halo zijn geïnspireerd op DOOM. Daarnaast hielp DOOM bij de opkomst van first-person shooters op consoles. Ultrakill is een moderne “boomer shooter” die DOOMs snelle actie en retrostijl overneemt.
Conclusie – DOOM is eeuwig
DOOM is meer dan slechts een game – het is cultureel erfgoed in de gamewereld. Sinds 1993 heeft deze franchise niet alleen het shooter-genre helpen definiëren, maar het ook steeds opnieuw uitgevonden. Van het gepixelde geweld in de jaren ’90 tot de duistere horror van DOOM 3 en de gestileerde brute actie van DOOM (2016) en Eternal – elk tijdperk heeft zijn eigen stempel gedrukt.
Met DOOM: The Dark Ages zet id Software opnieuw een gedurfde stap, die de franchise uitbreidt en tegelijkertijd trouw blijft aan zijn oorsprong. De middeleeuwse setting, gecombineerd met nieuwe gameplaymechanismen en technische hoogstandjes, toont aan: DOOM blijft innoveren – zonder zijn identiteit te verliezen.
DOOM was altijd al technologisch toonaangevend – van id Tech 1 tot id Tech 8. Maar even belangrijk is de invloed op de community: mods zoals Brutal DOOM en Total Conversions houden de erfenis levend en breiden die voortdurend uit.
Of het nu gaat om demonen afslachten, meme-cultuur of metalsoundtracks – DOOM is geen game die zich aanpast. Het is de game waaraan anderen zich meten. En precies daarom is DOOM niet alleen eeuwig – het blijft relevant.
Hoi, ik ben Kilian, maar online ken je me waarschijnlijk als “Tux1243”. Ik ben nu bijna twee jaar onderdeel van het team en probeer je altijd op de hoogte te houden van het laatste en spannendste gamenieuws. Ook heb ik een grote passie voor diepgaande en uitgebreide analyses van hele spelseries en franchises. Ik ga graag de diepte in en belicht de details en achtergronden die de spelwerelden zo fascinerend maken.
Download de Allkeyshop Browser Extension Free
Voor het laatste video game nieuws, trailers en de beste aanbiedingen, voeg ons toe aan je favorieten.
U kunt de beste en goedkoopste online aanbiedingen vinden van CD-Sleutels, spel codes, cadeaubonnen, en antivirus software van geverifieerde verkopers op onze winkelpagina's vinden.
Om geen nieuws van Allkeyshop te missen, abonneer op
Google Nieuws
.
MEER RELEVANTE ARTIKELEN
